Bruksela pod presją: bezdomność, uzależnienia i zdrowie psychiczne na pierwszym planie

Nowe badanie naukowe przeprowadzone w Brukseli wskazuje na dramatyczny obraz sytuacji osób bezdomnych. Według danych, większość ludzi żyjących na ulicach stolicy Belgii zmaga się jednocześnie z uzależnieniem od alkoholu i/lub narkotyków oraz zaburzeniami zdrowia psychicznego. Wyniki badania pokazują, że problem jest ogromny i wielowymiarowy.

Badanie zostało przeprowadzone przez zespół Konsultantów z KU Leuven (Stef Adriaenssens), pracownika street-workera (Bert De Bock) oraz prof. Mieke Schrooten z hautes écoles Odisee. Dane opierają się na rocznych profilach udokumentowanych przez organizację Diogenes, działającą na rzecz osób żyjących bez schronienia w Brukseli.

Oto najważniejsze ustalenia:

• Większość bezdomnych w Brukseli to mężczyźni, a ponad 2/3 nie posiada belgijskiego obywatelstwa.

  
  

• Około 50% wszystkich osób bezdomnych łączy uzależnienia i problemy psychiczne.

  
  

• Różnica płci jest znacząca: około 45% kobiet bez stałego miejsca zamieszkania żebrze (w porównaniu z ~35% mężczyzn), a prawdopodobieństwo żebractwa jest wyższe wśród osób uzależnionych.

  
  

• Odmienne tło etniczne także wpływa na sytuację – osoby romskiego pochodzenia są silniej narażone na pozostawanie bez dachu nad głową, zaś sytuacja poprawia się wśród tych, którzy mają stały dochód (np. z zasiłku integracyjnego – CPAS) lub inne wsparcie finansowe.

  
  

• To badanie przypomina, że choć osoby bezdomne są widoczne w przestrzeni publicznej, to ich złożone problemy – szczególnie psychiczne – pozostają często „ukryte” dla nauki i polityki.

  
  

Co dalej? Z końcem finansowania federalnego programu „plan grand froid” dla zimowego schronienia bezdomnych, odpowiedzialność za zapewnienie miejsc noclegowych spada w całości na regiony i władze lokalne. W Brukseli policzono około 1000 osób żyjących na ulicach pod koniec 2024 roku.

To oznacza ogromne wyzwanie finansowe i organizacyjne – wymaga skutecznego połączenia polityki społecznej, zdrowia publicznego i działań w zakresie uzależnień i zdrowia psychicznego.

Wnioski:

• Problem bezdomności nie jest jedynie brakiem dachu nad głową – to współistnienie wielu trudności: ekonomicznych, zdrowotnych, społecznych.

  
  

• Potrzebne są działania wielowymiarowe – zdrowie psychiczne i uzależnienia muszą być integralną częścią wsparcia.

  
  

• Widoczność nie znaczy rozwiązania: obecność osób bezdomnych na ulicy to tylko wierzchołek góry lodowej ich potrzeb i sytuacji życiowej.